Madeliefjes eten

Madeliefjes, een bescheiden bloemetje dat wijdverspreid is in veel delen van de wereld, waar je achteloos overheen loopt  tijdens wandelingen of hier en daar in het grasveld, de favoriet van kinderen voor het maken van ‘madeliefjeskettingen’ worden ook gebruikt als groen voedsel en als hulpmiddel om zich op een natuurlijke manier te verzorgen. 

Het Madeliefje, of Bellis perennis, behoort tot de Asteraceae. De bloemhoofdjes staan solitair op een bladloze stengel die uit de wortel ontspringt. 

De buitenste roosjes zijn wit, met een rode punt, de binnenste geel; de bloemschutbladeren donkergroen en op één rij; de stengel 2,5 cm tot 20 cm hoog, bladloos; de bladeren zijn stomp, langwerpig, smal aan de basis (spatelvormig); en de wortel kruipt.

Madeliefjes zijn in veel delen van de wereld genaturaliseerd. Ze zijn te vinden in Europa, delen van het Midden-Oosten en West-Azië.. Ze groeien in weilanden, graslanden, gazons, op heuvels, in bossen, parken en tuinen.

Misschien heb je het ook ooit geprobeerd: een paar blaadjes van madeliefjes eten, of later in lente en zomer, een paar madeliefjes opknabbelen. Dat is altijd de vraag: kan het, en als het kan, waarom doet niet iedereen het? Misschien heeft iedereen een beetje reserve als het gaat om het eten van planten die je niet zelf hebt gezaaid of geplant. En er zijn zoveel soorten, en uit een siertuin… 

Ja, de jonge bloemhoofdjes of knoppen kunnen worden toegevoegd aan salades, in soepen of je kunt er een broodje mee beleggen (ja, gebruik maar zoveel wild groen dat je je broodje niet meer ziet)…En als je het heel bescheiden wil houden, gebruik de bloemhoofdjes om saladegerechten te versieren. 

De bladeren kunnen ondanks hun licht bittere nasmaak rauw worden gegeten, maar kunnen beter door salades worden gemengd of gekookt en kunnen als kruid worden gebruikt. 

Is het eten van madeliefjes eigenlijk de moeite waard ?

Madeliefjes zijn ontstekingsremmende planten. Je zult meteen begrijpen hoe dat komt. Daarnaast verbetert het de bloedsomloop. Drink madeliefjesthee vanwege de gezondheidsbevorderende en herstellende eigenschappen van de plant. Modern onderzoek naar wilde eetbare planten die tijdens de oorlog in Bosnië en Herzegovina (1992-1995) werden gebruikt, toonde aan dat madeliefjes 34 mg vitamine C per 100 g bevatten en dat de gebruikers er tal van voordelen van ondervonden.

Madeliefjes zijn een populair huismiddel met een breed scala aan toepassingen. 

Ze zijn een traditioneel wondkruid en er wordt ook gezegd dat ze bijzonder nuttig zijn bij de behandeling van gevoelige en lusteloze kinderen. Recent onderzoek (1994) heeft gekeken naar de mogelijkheid om de plant te gebruiken bij HIV-therapie. Het kruid is licht anodyne, krampstillend, hoeststillend, verzachtend, spijsverterings-bevorderend, verzachtend, slijmoplossend, laxerend, oogheelkundig, zuiverend en tonisch. 

Normaal worden de verse of gedroogde bloemhoofdjes gebruikt. Een infuus wordt gebruikt bij de behandeling van catarre, reuma, artritis, lever- en nieraandoeningen, als bloedzuiveraar enz. 

Het madeliefje had ooit een grote reputatie als geneesmiddel voor nieuwe wonden. Een zalf gemaakt van de bladeren wordt uitwendig aangebracht op wonden, kneuzingen enz terwijl gedestilleerd water waarin madeliefjesbloemen zijn afgetrokken inwendig wordt gebruikt om ontstekingsaandoeningen van de lever te behandelen. 

Er wordt gezegd dat het kauwen op de verse bladeren een remedie is tegen aften. Madeliefjes staan ​​ook bekend om hun werking bij de behandeling van borstkanker. 

De bloemen en bladeren worden vers gebruikt in afkooksels, zalven en kompressen. Een sterk afkooksel van de wortels wordt aanbevolen voor de behandeling van scorbutische klachten en eczeem, hoewel het enige tijd moet worden ingenomen voordat het effect duidelijk wordt. Een mild afkooksel kan klachten aan de luchtwegen, reumatische pijnen en pijnlijke of hevige menstruatie verlichten. De plant, geoogst terwijl hij bloeit, wordt gebruikt als een homeopathisch middel. Het gebruik ervan is vooral geïndiceerd bij de behandeling van blauwe plekken.

“Met ongeveer 140.000 onbekende chemische stoffen die sinds het begin van de industrialisatie in de atmosfeer terecht zijn gekomen, een steeds onvoorspelbaarder klimaat en een snel groeiende wereldbevolking, is de voedselzekerheid een ernstig probleem geworden.”

“Er zijn ruim 20.000 soorten eetbare planten in de wereld bekend, maar toch zorgen minder dan twintig soorten nu voor 90% van ons voedsel. Maar omdat monocultuur, pesticiden en biochemie keer op keer averechts werken, worden nog meer hulpbronnen in dezelfde oude machine gestoken om de twintig te stabiliseren, wat grote schade aanricht aan onze natuurlijke biotopen en de andere twintigduizend vernietigt. Economisch winstgevend, maar een recept voor ramp voor de natuur en onze eigen soort.”

“Dat is gewoon dom! Dus laten we in plaats daarvan eens naar de andere 19 980 kijken!”

Uit folder V127 – Madeliefje / een onderdeel van Map V – Voeding : een prettige manier om je voeding door en door te leren kennen !

Op de Downoadpagina vind je ook de flyer “De Bijsluiter” en de flyer “All Carb of Low Carb,” die je uitnodigt om na te denken over koolhydraten.

Op 15/4 begint de publicatie van de flyers uit de Map Z5/ Maag en Darm (waar ook al de Map Reumatische aandoeningen en Kanker in zijn afgewerkt). Het wordt een serie van 60+ flyers over de spijsvertering, de moeilijkheden die daarbij kunnen optreden, de ziekten en aandoeningen die eruit voortvloeien, de hulpmiddelen… Tot 15/4 is er de voorintekenprijs van 20 euro voor deze digitale Map. Vanaf 15/4 wordt dagelijks 1 flyer doorgestuurd op het email-adres waarop je het wenst te ontvangen (laat ons dit vooraf weten). Nadien zal de Map ook als geheel beschikbaar zijn aan de prijs van 30 euro. Betalingen voor deze serie:  IBAN: BE43 9733 7932 4901    BIC: ARSPBE22  tnv Natur-El met vermelding “Map 5 / Gezonde Darm” en het mailadres.

Melde

Voor het ogenblik is er in onze tuin geen gebrek aan groen… De serre produceert dagelijks met gemak 4-5 kg postelein, kervel, peterselie, muur, hertshoornweegbree… Dat duurt nog een paar weken, tot de postelein niet meer te houden is en de hoogte inschiet… Dus is het uitkijken naar wat het vervolg is.

Maar wat zie ik? Op plaatsen waar vorig jaar melde heeft gestaan, verschijnen de eerste zaailingen van gele bladmelde. Daar hebben we verleden jaar massaal van gegeten en mocht iemand er behoefte aan hebben, hebben we voldoende zaden van gele en rode melde om jou ook op gang te zetten. Ook hebben we een variatie aan vijgenplanten, kruiden, sierplanten…

Tuinmelde of Atriplex Hortensis is echt iets dat je moet in je wilde groentetuin een plaatsje geven. Het is een eenjarige plant met een enorme verscheidenheid aan planten-uiterlijken. Enerzijds zijn er de kleuren, maar ook de grootte van de plant, de grootte van de bladeren, de snelheid waarmee de plant doorschiet, de bloeiwijze en zaadzetting… 

Als je de plant goed bekijkt, is hij nauw verwant met Melganzevoet (Chenopodium album) en met Brave Hendrik. Terwijl Brave Hendrik een meerjarige doorlevende plant is, is Melde eenjarig en komt snel op in de lente. Afhankelijk van de bodemsoort, zal melde een rijk of een tenger gewas vormen. In de buurt van een composthoop – waar hij meestal graag groeit als je daar de oude planten hebt achtergelaten, is succes verzekerd. 

In 2023 hadden we gele en rode melde. De gele melde haalde een hoogte tot 2,50 meter en gaf per plant op zijn minst 50 grote bladeren van minstens 20 cm. Met 10 bladeren had je genoeg groen voor een rauw soepje !

Als ik de smaak mag vergelijken, was gele (lichtgroene) melde het zachtst van smaak, het mildst van textuur, terwijl rode melde toch een licht viltig blad had, meer gedrongen, minder gemakkelijk te verzamelen was… 

Het eten van melde sluit het gebruik van melganzevoet en brave hendrik niet uit, maar deze laatste is mijn laatste optie – als er echt niets anders te vinden is (op uitzondering van de zeer jonge blaadjes). 

In tegenstelling tot melganzevoet en brave hendrik heeft melde geen zanderig aspect. 

De orach (melde) behoort doorgaans tot de oude groentesoorten of ook tot de herontdekte groentezeldzaamheden. Er is gedocumenteerd bewijs van de teelt ervan in de Midden-Europese regio al rond het jaar 800 in het legaat van Karel de Grote en iets later ook met Hildegard von Bingen.

Lees er meer over in folder V120 – Melde, in de Map “Wilde Groenten”.
Op de Downoadpagina vind je ook de flyer “De Bijsluiter” en de flyer “All Carb of Low Carb,” die je uitnodigt om na te denken over koolhydraten.

Belgian Fruit Festival

Met veel trots kondigt De Groene Dag het eerste Belgisch Fruit Festival aan! Vier dagen vol puur plantaardige voeding, inspiratie en verbinding op een prachtige, rustieke locatie. Boek nu je ticket!

          📅 Data: 26 tot en met 29 juni 2025
           📍  Locatie: Het Rustpunt, centrum Gent
          🏷️ Festival Ticket: € 425 → € 375 bij boeking vóór 25 april 2025!
               (excl. verblijf én incl. workshops en 3 plantaardige maaltijden per dag)
          ⚠️ Beperkt aantal plaatsen – slechts 50 tickets beschikbaar!  

Waarom wil je erbij zijn?          🌱 Geniet van een gezonde, plantaardige leefstijl vol levenskracht

          🧘 Praktische tools voor stressvermindering en welzijn
          🎤 Inspirerende sprekers en gelijkgestemde mensen

Heb je vragen? Bekijk onze informatiepagina met talloze vragen & antwoorden.
Wil je je inschrijven? Dat doe je snel en gemakkelijk via deze link.

Samen maken we er een onvergetelijke ervaring van! 

Organisatie : De Groene Dag

Brandnetelwortels

Kijk al eens mee in flyer K35C waar we een klein voorproefje geven over de vele toepassingen van brandnetels, blad, zaad, wortels…

Brandnetel (Urtica dioica L.) is een wilde, kruidachtige, meerjarige bloeiende plant. Het is een veelgebruikt, multifunctioneel gewas dat soms over het hoofd wordt gezien. Europa, Azië, Noord-Afrika en Noord-Amerika zijn de thuisbasis van brandnetel. Het is een plant die eetbaar is en voedings- en geneeskrachtige eigenschappen heeft. Jonge bladeren worden gebruikt voor het maken van kruidensoepen en sausen. De wortel van de brandnetel wordt gebruikt om mictieproblemen (moeilijk op gang komen van de mictie, een zwakke straal, urgency, minder goed uitplassen, nadruppelen, nycturie) te behandelen die verband houden met goedaardige prostaathyperplasie, terwijl de bladeren worden gebruikt om artritis, reuma en allergische rhinitis te behandelen. De bladeren zijn rijk aan vezels, mineralen, vitamines en antioxidanten zoals polyfenolen en carotenoïden, evenals antioxidanten zoals polyfenolen en carotenoïden. 

Brandnetel heeft antiproliferatieve, ontstekingsremmende, antioxiderende, pijnstillende, infectieuze, hypotensieve en maagzweer-eigenschappen, evenals het vermogen om hart- en vaatziekten te voorkomen, in alle delen van de plant (bladeren, stengels, wortels en zaden). Brandnetel verbetert de voortplantingsprestaties van vissen, waardoor het een kosteneffectieve aquacultuurplant wordt. Van de planten kunnen mest en insecticiden worden gemaakt.Bekijk de voedings- en farmacologische aspecten van brandnetel, evenals de mogelijke gezondheidsvoordelen ervan. Wetenschappers, boeren en academici die geïnteresseerd zijn in het verzamelen, kweken, onderzoeken en ontwikkelen van brandnetels zullen brandnetels nuttig vinden.

De brandnetel (Urtica dioica L.) wordt al eeuwenlang als wilde groente gebruikt. Het is een meerjarige kruidachtige plant met stekelige bladeren, behorend tot de brandnetelfamilie (Urticaceae). Hoewel brandnetel bijna overal te vinden is, komt hij het meest voor in Europa, Noord-Amerika, Noord-Afrika en delen van Azië. Je kunt hem in het wild vinden in de heuvels en bergen van Nepal. De plant wordt veel gekookt in gebieden waar groenten schaars zijn. Het gebruik van brandnetelmest als meststof in de biologische landbouw voor tuinbouwgewassen komt steeds vaker voor in Spanje, blijkt uit veel etnobotanische onderzoeken. Brandnetel wordt al meer dan 2000 jaar gebruikt als natuurlijk middel vanwege zijn helende eigenschappen. Het was echter pas rond 1900 dat het medicinale potentieel ervan volledig werd gewaardeerd, te beginnen met de identificatie van de chemische structuur en farmacologische eigenschappen van de belangrijkste chemisch actieve verbindingen. De wortel van de brandnetel wordt gebruikt om mictieproblemen te behandelen die verband houden met goedaardige prostaathyperplasie (BHP), terwijl de bladeren worden gebruikt om artritis, reuma en allergische rhinitis te behandelen.

Dag Stefaan, 

Met zeer grote verwondering la ik het artikel over aardappelen. Het is mij niet toegetaan om aardappelen te eten wegens “ vergif “ want ik nen allergisch voor tarwe en moet alles vermijden met tarwe ! Dit al jaar en dag. Ik begrijp het allemaal niet meer zo goed ? Wat is uw gedacht aub ? — Groeten, Luc

Beste,

U haalt hier twee verschillende zaken door elkaar. Dat iemand geen tarwe kan verdragen, is gekend. We hebben dat ruim beschreven in GlutenVrij. In feite heeft iedereen ermee te maken en kunnen stoelgangsamples aantonen dat tarwe – in al zijn vormen – nadelen heeft die evenredig zijn aan de hoeveelheid die men ervan gebruikt en de conditie van de darmoppervlakte. Zelfs al heeft men geen zichtbare nadelen, betekent dat nog niet dat het helemaal goed gaat.

In dergelijke gevallen zou ik advies geven om het niet gebruiken van tarwe – of zelfs granen als geheel – te compenseren met een portie aardappelen. Dat staat natuurlijk haaks op wat algemeen verkondigd wordt, want aardappels zijn nachtschadeplanten (net als tomaten en paprika) en aardappels staan hoog genoteerd op de Glycemische Index. Dat dit theorie is en niet met de praktijk te verzoenen is blijkt uit de tientallen voorbeelden waar mensen extreem veel aardappels aten om aan te tonen dat aardappels van de beste voeding is die men kan eten. Ik zou nooit een aardappeldieet adviseren, maar een royale portie van 500 gram, naast een royale portie rauwe en/of gestoomde groenten. Daarbuiten in andere maaltijden moet men zorgen voor een grote hoeveelheid fruit.

Ik zie geen andere mogelijkheid om een evenwichtige voeding uit te bouwen die aan een aantal criteria voldoet :

  • Overwegend of toch met een groot aandeel rauw
  • Voldoende in calorieën zodat het een vitaal leven ondersteunt
  • Zonder het te moeten zoeken in teveel bronnen van vet om de calorieën op te krikken (want de calorieën uit vetten willen we beneden de 15% houden ipv de 45% regulier.

Vandaar het voorbeeld dat we citeerden uit de folder over Aardappels en Gezondheid.

Kruiden en Voeding

Ik weet dat ik in herhaling val, maar het project Kruiden&Gezondheid is niet wat je erover denkt. Alles uit de plantenwereld dat een bijdrage kan leveren aan een goede gezondheid, komt erin voor – van A tot Z, en daarom beginnen we met aardappels. Waarschijnlijk kan je toch minstens één therapeutische toepassing noemen met aardappels of aardappelsap… Uit die eerste folder lezen we op de achterkant :

AARDAPPELEN ZIJN GEZOND.  — Walter Veith

Elke aardappel is een krachtpatser, boordevol goedheid. In theorie zouden we alleen aardappelen kunnen eten, aangevuld met af en toe bladgroenten, voor chlorofyl, en het lichaam zou geen tekorten lijden.

AARDAPPELEN ZIJN VOL MET VITAMINEN. Aardappelen bevatten vitamine C, B1 (thiamine), B2 (riboflavine), B3 en B6 (pyridoxine). De belangrijkste is vitamine C. De volledige aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is te vinden in 500 gram aardappelen. Het vitaminegehalte is op zijn hoogtepunt tijdens de oogst en neemt af tijdens de opslag. Tijdens het koken verdwijnen meer vitamines. Aardappelen die in de schil worden gekookt en grote gebakken aardappelen verliezen alleen al ongeveer 20-40% van hun vitamine C-gehalte, terwijl frites en geroosterde aardappelen ongeveer 30-40% verliezen, en geschilde, gekookte aardappelen maar liefst 30-50% verliezen.

AARDAPPELEN BEVATTEN HOOGWAARDIGE EIWITTEN. De kwaliteit van de eiwitten die we consumeren is belangrijker dan de kwantiteit. Aardappeleiwit is een ideale mix van essentiële aminozuren. Omdat het lichaam het meest efficiënt functioneert op basis van plantaardig eiwit, is dit een van de beste dingen die de natuur te bieden heeft.

AARDAPPELEN ZIJN RIJK AAN MINERALEN. Door het hoge kaliumgehalte is het een ideale manier om het overtollige zuur in voedingsmiddelen als vlees en zuivelproducten te compenseren. Veel mensen, meer vrouwen dan mannen, lijden aan ijzer- en magnesiumtekorten, vooral degenen die zwanger zijn of zeer actief zijn in de sport. Wie regelmatig aardappelen eet, hoeft geen ijzer- of magnesiumsupplementen te slikken.

AARDAPPELEN ZIJN LAAG IN CALORIEËN. Veel mensen zouden verbaasd zijn als ze horen dat 100 gr gekookte aardappelen slechts ongeveer 80 calorieën bevatten.

AARDAPPELEN BEVATTEN COMPLEXE KOOLHYDRATEN. Vroeger geloofde men dat koolhydraten tot overgewicht leidden. Het is nu bekend dat ze de belangrijkste energiebron van het lichaam zijn. Tot de complexe koolhydraten behoren zetmeel en vezels. Tijdens de spijsvertering wordt zetmeel omgezet in energie en opgeslagen in de lever en spieren. Vezels zijn een essentieel hulpmiddel voor de spijsvertering. Het absorbeert veel lichaamsafval en zet enorm uit. Deze grotere omvang stimuleert een efficiëntere darmfunctie. Vezelrijk voedsel blijft slechts half zo lang in het systeem als voedsel met weinig vezels.

AARDAPPELEN HEBBEN WEINIG VET. Het vetgehalte van aardappelen bedraagt ​​minder dan 1%. Deze kleine hoeveelheid bevat ‘goede’ essentiële vetzuren.

Dat is al heel wat – enkele dingen die piepers doen om je gezond te houden…

Chris Voigt is directeur van de Washington State Potato Commission. Op 1 oktober 2021 begon hij met een twee maanden durend aardappeldieet om het bewustzijn over de gezondheidseigenschappen van aardappelen te vergroten. Dit was een reactie op het besluit van het federale hulpprogramma voor lage inkomens om aardappelen te schrappen van de lijst met groenten waarvoor zij betalen. Het aardappeldieet van de Chris Voigt was een mediasensatie en leidde tot brede aandacht in verschillende landen. Hij onderhoudt een website en blog 20 Potatoes a Day.

Gedurende 60 dagen bestond het dieet van Voigt uit niets anders dan aardappelen en een kleine hoeveelheid bakolie (canola en olijfolie), zonder voedingssupplementen. 10-15% van zijn calorieën kwam uit vet, 10% uit eiwitten en 75-80% uit hoog-glycemische koolhydraten. Zijn calorie-inname varieerde van 1.600 kcal (eerste 3 weken) tot 2.200 kcal (resterende 5,5 weken) per dag. Voorafgaand aan het dieet schatte hij zijn caloriebehoefte op 2.200 kcal, dus probeerde hij daar zo dicht mogelijk bij te blijven.

De veranderingen die hij in die 60 dagen heeft ervaren, zijn ronduit opmerkelijk. Hij viel 11 kg af, zijn nuchtere glucose daalde met 10 mg/dl (104 tot 94 mg/dl), zijn serumtriglyceriden daalden met bijna 50%, zijn HDL-cholesterol steeg lichtjes en zijn berekende LDL-cholesterol daalde met maar liefst 41% (142 tot 84 mg/dl). De veranderingen in zijn HDL, triglyceriden en nuchtere glucose komen overeen met een verbeterde insulinegevoeligheid, en zijn niet consistent met een verschuiving van de LDL-deeltjesgrootte naar de gevaarlijke ‘kleine, dichte’ variant.

“Aardappelen zijn gemakkelijk voor het spijsverteringsstelsel. Ik kreeg eigenlijk veel e-mails van mensen die lijden aan ernstige spijsverteringsstoornissen en letterlijk zijn aardappelen het enige dat ze kunnen eten. Mijn 60 dagen aardappelen waren niets vergeleken met sommige mensen met deze spijsverteringsstoornissen. Ik kreeg veel vezels, dus de dingen waren redelijk regelmatig, maar niet te regelmatig :)”