Eigenlijk vind ik alle stappen van het tuinieren even aangenaam. Of het gaat om het voorbereiden van de grond, verzamelen van bedekkingsmateriaal, hakkelen, zaaien, wieden, snoeien… Het lokt me naar buiten en daar is het om te doen. Maar waarschijnlijk heb ik een beetje overdreven, want er is zoveel te oogsten… Al twee weken halen we elke dag enkele manden walnoten en kastanjes binnen. De kastanjes hebben duidelijk genoten van de warme droge zomer, want de kwaliteit is ongezien, dik en geen wormstekigheid. Waren er vorig jaar veel walnoten, nu nog meer. Dus zijn we nu volop bezig met het kraken van de noten van vorig jaar, om plaats te maken voor nieuwe. Zeggen verse walnoten je iets, dan hebben we er voor je klaar.
Normaal was er donderdag een les over het kiemen van zaden, granen, pitten… maar die gaat niet door, te weinig inschrijvingen. Kiemen is iets wat wij alleen maar doen als er te weinig te oogsten valt in de tuin. We zijn al een week bezig met het gebruiken van zeer jonge muur die op sommige plaatsen een groene mat vormt. Dat zijn ook “kiemen” of microgroenten. Hier en daar komt de winterpostelein op en ook dat is iets dankbaar voor de komende maanden.
Dit jaar experimenteerden we met groene amarant, waarvan we vervolgens de toppen verwerken in rauwe of gestoomde bereidingen. Zelfs nu, wanneer de toppen langs alle kanten omgeven zijn met zaadlijsten, is het een waardevolle groente.
Ik ben nu bezig met een werk over Elektrolyten. Het zal nog enkele weken duren voor ik het zal aanbieden, omdat ik nog een aantal gegevens moet natrekken en testen. Maar het komt eraan. Het zal heel anders zijn dan het boekje over Mineralen. Als je dit zult gelezen hebben, zal je weten waarom dagelijks wilde groenten – vers of gedroogd – een enorme verbetering kunnen betekenen voor je gezondheid. Maar daarnaast zal het je leren wat je kunt doen om zelfs die wilde groenten nog beter te maken.
Als je met de natuur meeleeft, vind je altijd iets waar je mee verder kunt. Muur – Stellaria media – is zo een plant die massaal kan gebruikt worden in sausen, soepen, groentemoes, groentepuree… Het is natuurlijk sympathiek als mensen hun vogeltjes trakteren op wat kippemuur. Die traditie gaat ver terug. Men merkte op dat vogels verkwikt werden als ze regelmatig een portie kippemuur werden gevoed. Maar zowel vogels in kooitjes als vrije vogels zijn dol op de zaden en de groene blaadjes van muur. Ook konijnen, koeien, paarden weten het te waarderen. Een tip voor tuiniers : Teveel wieden kan soms schadelijk zijn. Wist je dat een beetje kippemuur tussen planten een beschermende werking heeft op andere planten? De aanwezigheid van kippemuur vermindert de insectenschade in ieder geval op andere planten ! En als je nu weet dat je het kunt eten !
Kijk eens anders naar kruiden. Bekijk ook eens welke waardevolle eigenschappen veel van die planten bevatten en wat ze voor je gezondheid kunnen betekenen.
We hebben op deze blog al enkele keren over paardebloem(blad en wortel) gesproken. Het is lente en dat betekent dat het ook tijd is voor een superdetox en het gebruik van die planten die je daarbij kunnen helpen.
Langs de andere kan zie je hoe mensen met alle middelen paardebloemen bestrijden, terwijl het zo’n nuttige planten zijn die bij een grote verzameling van aandoeningen hun waarde hebben bewezen. Eender hoe je ze gebruikt, het blad in sap of smoethie of salade, de bloemen als een honingzoet snoepje op je wandeling, de wortels als een kruidig aftreksel, of gekookt als groente… onthoud dat de gezondheidsvoordelen van paardebloem uitgebreid zijn, van botgezondheid, gezondheid van de huid, een hulp bij lever- en urinewegenproblemen, acné, diabetes, bloedarmoede…
Het kan dan mooi zijn om gezondheid te verwachten uit natuurlijke bronnen, maar dan moeten we ophouden om juist die planten uit te roeien die jou kunnen helpen. Paardebloem is niet zomaar een ‘on’kruid, maar zou men moeten gebruiken voor het volle voordeel !
Walnoten – okkernoten – behoren tot de boomnotenfamilie, samen met paranoten, cashewnoten, hazelnoten, macadamia noten, pecannoten, pijnboompitten en pistachenoten. Elk heeft zijn eigen unieke voedingswaarde.
Een kwart kopje walnoten, geeft meer dan 100 procent van de aanbevolen dagelijkse waarde van plantaardige omega-3 vetten, samen met ruime hoeveelheden koper, mangaan, molybdeen, en biotine.
Wist je dat 90% van de antioxidanten van walnoten in het dunne vliesje dat het witte vruchtvlees omgeeft zitten?
Voor maximaal voordeel, kijk erop toe dat de noten biologisch, vers en rauw zijn. Gepasteuriseerde noten hebben geen gezondheidsvoordeel. Geïsoleerde walnootolie is waardeloos. Eet de olie mèt de noot. Eet nooit oude, ranzige noten. Als de smaak van walnoten scherp of ranzig is, houd ermee op. Neem dan liever pecannoten in de plaats.
Je kunt de kwaliteit van walnoten verbeteren door ze (gepeld) te weken in water, wat zal helpen om de enzyminhibitoren te verwijderen. Op deze manier kan je ze bv. verwerken in smoothies of fruitsauzen.
zeldzame krachtige antioxidanten
Antioxidanten zijn essentieel voor je gezondheid, omdat ze worden verondersteld de controle te houden over hoe snel je ouder wordt, door het bestrijden van vrije radicalen, die de kern vormen van leeftijdsgebonden achteruitgang. Walnoten bevatten unieke en krachtige antioxidanten die beschikbaar zijn in slechts een paar soorten voedsel. Hieronder vinden we oa. chinon juglione, het tannine tellimagrandin, en het flavonol morin. Walnoten bevatten antioxidanten die zo krachtig zijn in de strijd tegen vrije radicalen en de onderzoekers vinden het “opmerkelijk” hoe walnoten-polyfenolen chemisch-geïnduceerde leverschade helpen voorkomen. Walnoot polyfenolen hadden de beste werkzaamheid onder de geteste noten en ook de hoogste-lipoproteïne gebonden antioxiderende werking. De onderzoekers concludeerden: “Noten zijn rijk aan polyfenolen die door binding aan lipoproteïnen oxidatieve processen die leiden tot atherosclerose in vivo remmen. In menselijke suppletie-studies werd aangetoond dat noten het lipidenprofiel, de endotheelfunctie verhogen en ontsteking, alle zonder het risico op gewichtstoename. Omdat noten juist een verhoogde verzadiging veroorzaken, kan het gebruik van noten in een voedingswijze helpen om gewichtstoename te voorkomen.
Bij Natur-El in Erwetegem hebben we net de walnotenoogst achter de rug… Formidabel wat zomaar één volwassen boom kan voortbrengen. Ben je niet bang om naar de toekomst te kijken? Dan hebben we voor jou zaailingwalnootboompjes / één jaar van 30-60 cm hoogte. Een walnoot boom moet altijd jong geplant worden omdat hij een penwortel heeft die zich diep in de grond boort. Je zult verbaasd zijn wat voor wortel zo’n eenjarige plant al heeft.
Vanaf nu : walnootboompjes voor de prijs van 2 euro. Af te halen na afspraak (1 euro per stuk vanaf 10 st)
Terwijl je dan toch bezig bent met je eetbare tuin : bieden wij je ook zoete kastanjeboompjes / zaailing één jaar / voor 1 euro.
En heb je plannen voor een mooie oprit met statige bomen, dan kunnen wij je onze zwarte walnootboompjes aanbevelen. Dit is een kampioen in het verdrijven van insecten, met zijn citroenachtig aroma. Zaailing één jaar / voor 3 euro/st.
De vijgenplant is afkomstig uit de streken rond de Middellandse Zee waar de vruchten gegeten worden sinds de oudheid.
De vijgenplant met grote eetbare vruchten, is zoals de meeste fruitsoorten het resultaat van een kruising tussen meerdere wilde soorten en variëteiten, zoals Ficus pseudo-carica, Ficus palmata, Ficus afghanistana, enz.
Naargelang de afkomst zal de plant uitgroeien tot een struik of boom. De bladeren zullen klein en lobbig of enorm groot en diep uitgesneden zijn.
Rond de Middellandse Zee, kweekt men de plant voor haar heerlijke vruchten. Er bestaan meer dan 750 cultuurvariëteiten, waarvan er voor ons klimaat een twintigtal geschikt zijn. In onze streken dragen ze ieder jaar vruchten, op voorwaarde dat men ze aanplant op een beschermde en zonnige standplaats. Hoe zonniger en hoe beter beschermd, hoe meer kans op een jaarlijkse grote oogst. Je kan ook gemakkelijk de planten kweken in grote potten op het terras. Bij vorstgevaar kunnen de planten in een veranda overwinteren.
In warmere streken (of in een jaar met vroeg uitlopen van de planten en een mooie nazomer) en soms ook in kas of serre, dragen ze tweemaal per jaar vruchten.
Bij ons worden de vruchten gevormd in de herfst. Ze ontwikkelen verder in de lente en men kan ze oogsten in de zomer en vroege herfst.
De vijg is eigenlijk geen vrucht. Het is eerder een vlezige bloeiwijze. De bloemen zitten in de groene, peervormig uitgegroeide bloembodem: de vrouwelijke onder in de holle ruimte, de mannelijke boven bij de kleine opening. De vruchten worden 5-8 cm lang, zijn eerst groen, en rijpen naar hun kleur. Het vruchtvlees is groen of rood, smaakt aangenaam zoet en bevat een heleboel kleine zaadjes.
Er bestaan eenhuizige en parthenocarpe vijgenrassen. De peervormige vrucht is eigenlijk een schijnvrucht. Er zijn ook zaadloze vijgen, de zogenaamde Adriatische vijgen. Voor Nederland en België zijn enkel de parthenocarpe vijgenrassen geschikt. Zij geven vruchten zonder dat bestuiving nodig is. (Parthenocarpie = vruchten zonder bestuiving)
Bereid een plaatsje voor in eigen tuin:
Vijgen groeien op voedselarme, lichte grond & warme, droge grond. Het beste planttijdstip is vanaf februari tot half april, bij vorstvrij weer. Plant bij voorkeur tegen een muur gericht op het zuiden.
Gebruik enkel planten in pot. Vijgen houden er niet van om verplant te worden en een ontwikkelde uitloper zal moeilijk aanslaan. Sommige soorten geven vanaf het eerste jaar vruchten, andere pas in het derde of vierde jaar.
Sommige planten die in de handel zijn geven in ons klimaat geen rijpe vruchten! Het is een veel gehoorde klacht en ik heb het al honderden keren uitgelegd aan mensen die wel een massaal uitgegroeide boom hebben, maar nooit het geluk hadden om vruchten te plukken. Meestal gaat het om planten die uit Italië of Zuid-Europa massaal en goedkoop werden ingevoerd, maar die niet voldoen aan de eigenschappen om hier vrucht te dragen (meestal behoefte aan bestuiving, terwijl het insect daarvoor ontbreekt). Dan is er niets anders te doen dan de boom vervangen door een soort die hier wel degelijk vruchten kan voortbrengen. Planten in rust verdragen tot -12 /-20°C. De vruchten verdragen slechts vorst tot -5°C. Het kan dan zijn dat alle vruchten bevroren zijn, terwijl de plant intact blijft. Dan hangt het af van de start van het voorjaar, of er een nieuwe vruchtzetting volgt, die binnen de daarvoor geschikte maanden kan afrijpen. Een goede wind/vorstbeschutting is wenselijk (om vruchten te krijgen). Vooral windbeschutting is belangrijk! De laatste 50 cm van de twijgen moeten goed beschermd worden bij uitdrogende oostenwinden. Kies een windbeschutte standplaats uit, want vijgen verdragen geen langdurige, harde wind. Staan ze toch op een windrijke plaats, dan worden de bladeren lelijk door de uitdrogende wind en hebben ze veel water nodig.
In open lucht rijpen de vruchten niet meer vanaf half oktober omdat het te fris wordt. Enkel als de planten tegen een warme muur staan, of in kas worden gekweekt of als het een mooie, warme nazomer is lukt het nog om rijpe vruchten te oogsten. Vroeg rijpende rassen geven in open lucht meestal de beste resultaten.
Een vroege zomeroogst van eetbare vijgen kan je verwachten van de zeer kleine vruchtjes die vlak voor de winter, gevormd worden in de toppen van de twijgen. Deze overwinterende vruchtjes zullen vanaf april uitgroeien tot mooie, zoete en rijpe vruchten in juli of augustus. Een winterbeschutting van deze kleine vruchtjes is nodig opdat deze niet zouden afvriezen. Deze winterbeschutting is enkel nodig bij strenge vorst en kan gebeuren met o.a. rietmatten en jutte zakken.
De meningen zijn verdeeld over het juiste snoeitijdstip. Wacht tot einde november, zodat de plant voldoende in rust is. (Alle bladeren zijn dan afgevallen). Als je al het eenjarige hout wegsnoeit, heb je gewoonlijk geen vruchten. Het is belangrijk om selectief te snoeien en alleen daar takken weg te nemen – om te verjongen, licht in te brengen, de kracht te concentreren op minder takken… Bij laat snoeien kan de vijgenstruik bloeden. Hij scheidt dan een soort melksap af.
