De kruidentuin – Natur-El

Het Seizoen

We hebben het ooit benoemd als “voorjaarskruiden”, maar dat was helemaal niet juist. De waarheid is dat we een heel jaar door maximaal van groene planten moeten genieten… en dat is nu vandaag net zo. Terwijl in de serre onder beschermde omstandigheden postelein, kervel, peterselie, spinazie… lustig aan het groeien zijn, om ons te verzekeren van een rijke winteroogst, groeit buiten de hertshoornweegbree aan een snelheid die niet bij te houden is… In dit seizoen een waardevol ingrediënt van onze rauwe groene soepen en sausen.

Maar Riet kwam enkele weken geleden met een receptje op de proppen om paardebloemblad in een salade te verwerken. Daar was ik benieuwd naar, want we hadden altijd wel gelezen hoe gezond het was, maar het kwam nooit verder dan een paar blaadjes. Maar dat is nu verleden tijd. De salade werd heel erg gesmaakt, een perfecte blend van ‘alle smaken’. Gisteren bracht ik nog zo’n stevige tuil (zie foto) binnen. Wat een kanjer van een paardebloem die zich openlegde met bladeren van 35 cm. We houden het nu in het oog en koesteren die wilde groenten…

Iemand vroeg me recent wat je dan eet in de herfst en winter… als je veel rauw eet? Dat zou geen probleem mogen zijn, want herfst en winter zijn het seizoen met de grootste variëteit aan groenten. Ook fruit zou niet echt een probleem hoeven te zijn, want naast appels en peren begint het seizoen van het goede citrusfruit en de cherimoya’s en persimoens (dadelpruim of kaki).

Daarnaast is het volop vijgentijd. Nee, het was geen ideaal vijgenjaar, maar Del Portogalo zie ik als één van de meest productiezekere soorten, met ieder jaar een late oogst van half september tot half november. We hebben 12 dergelijke boompjes op verschillende plaatsen op ons terrein. De struik die we 4 jaar geleden plantten, biedt nu elke dag 1 tot 2 kg vijgen (kleine vijgen van ongeveer 35 gram stuk = 30 tot 50 stuks per dag, meer dan we kunnen eten…)

Tijdens de laatste samenkomst (met wandeling) was er ook een proeverij van GlutenVrij brood, helemaal op punt gesteld door Riet met tal van variaties. Terwijl de tuin wat minder aandacht vraagt, maken we van de gelegenheid gebruik om eea te verwerken en de geplande flyers (zie abonnement) in elkaar te boksen. Punt voor punt overlopen we alles wat met het natuurlijke leven en natuurlijke gezondheid te maken heeft.

Tenslotte komen we in het plant-seizoen. En mocht je een project hebben… een stukje grond waar je je voedselbos (of een stukje natuur) had gepland, dan kunnen we daar zeker mee helpen.
Bij Natur-El in Erwetegem hebben we net de walnotenoogst achter de rug… Formidabel wat zomaar één volwassen boom kan voortbrengen.
Ben je niet bang om naar de toekomst te kijken? Dan hebben we voor jou zaailing walnootboompjes / één jaar van 30-60 cm hoogte. Een walnoot boom moet altijd jong geplant worden omdat hij een penwortel heeft die zich diep in de grond boort. Je zult verbaasd zijn wat voor wortel zo’n eenjarige plant al heeft.

Vanaf eind oktober : walnootboompjes voor de prijs van 2 euro. Af te halen na afspraak (1 euro per stuk vanaf 10 st). Er zijn ook planten van 2 en 3 jaar !

Terwijl je dan toch bezig bent met je eetbare tuin : bieden wij je ook zoete kastanjeboompjes / zaailing één-twee jaar / voor 1 euro.

En heb je plannen voor een mooie oprit met statige bomen, dan kunnen wij je onze zwarte walnootboompjes aanbevelen. Dit is een kampioen in het verdrijven van insecten, met zijn citroenachtig aroma. Zaailing één jaar / voor 1 euro/st. – 2 jaar en meer 3-5 euro; andere bomen als es, esdoorn, plataan, linde en eik, meidoorn…

Daarnaast nog : bessen (zwarte bes, kiwi-bes, kruisbes, aardbeiplanten, sleedoorn…); kruiden; fazantenbes, kerspruim, sierstruiken (wintersneeuwbal, viburnum, verschillende soorten choisya, fatsia…), helleborus, hypericum, gelderse roos, rosa rugosa, rosa canina, rode kornoelje, hemelsleutel, hulst … en waarschijnlijk vergeet ik nog een aantal planten te vermelden. Contacteer ons gerust

Paardestaart

De legendarische paardenstaart… een kruid voor alle tijden

Equisetum arvense (is gekend als een bottenbouwer en heeft daarnaast nog tal van andere gezondheidseigenschappen. Wat is deze plant – beter gekend als heermoes – waard als toxinevanger?

Bij eetbare planten zou je waarschijnlijk niet direct aan paardenstaart (heermoes) denken. Nochtans kan men de jonge toppen perfect verwerken in rauwe mix-bereidingen als smoothies of soepen. Dus als je daar ergens in je tuin zo’n oervervelende plek hebt waar de heermoesplanten met een ongeziene kracht proberen je het leven zuur te maken, dank de hemel voor zo’n rijkdom ! Er zijn verschillende soorten heermoes, maar in Europa is enkel Equisetum arvense nuttig en veilig in gebruik. Net als miniatuur-denneboompjes, groeit heermoes langs de weg en in onbewerkte velden. Sommige tuiniers noemen heermoes een plaag. Genezers weten dat het een cadeau is – net als zoveel andere spontaan groeiende blijvende onkruiden.

Silicium – Bio-opneembaar & genezend: Silicium is het meest voorkomende element op de aardkorst, maar een zeer kleine hoeveelheid is biologisch beschikbaar. Paardestaart heeft naast diatomen – meer silicium dan elke andere plant, en dat onder de vorm van siliciumdioxide die het meest bio-beschikbaar is in jonge scheuten. Silicium speelt een actieve rol in het calciummetabolisme. Silicium is een primair element in de vorming en reparatie van bot, kraakbeen, bindweefsel en huid. Silicium is essentieel voor een gezond hart en bloedvaten.

Osteoporose is toe aan een epidemische opmars. Hoewel het niet gaat om een magisch drankje of een toverremedie die werkt zonder aan de oorzaak te werken… kan paardenstaart toch helpen – liefst met behulp van lentescheuten. In geconcentreerde vorm – gedroogd en gemalen of een sterk aftreksel heeft het fantastische en snelle resultaten behaald bij het recalciﬁceren van botten. De beste manier om zoveel mogelijk voordeel te hebben van heermoes is het te verwerken in voeding: vers en gemixt in een vloeistof – of gedroogd en gemalen verwerken in voeding.

Volgens het National Institute of Health kan botverlies toe te schrijven zijn aan een sedentaire levensstijl; het consumeren van cafeïne, frisdranken, alcohol of tabak; langdurig gebruik van bepaalde medicijnen, schildklierhormoon supplementen, antibiotica, antidepressiva of antihistamines; of zelfs iets zo simpel als dehydratatie.

Heermoes, een plant met veel toepassingen

De rechte scheuten stijgen sterk als botten uit de aarde. De signatuurleer is een mysterieuze manier waardoor we aanwijzingen krijgen voor de werkzaamheid van planten. Bij paardenstaart heeft dat niet alleen met botten te maken, maar ook met de stroom van water, met veerkracht, energie en een groot aantal andere voordelen.

Ieder jaar krijg ik e-mails van mensen die met het gebruik van paardenstaart zijn gestart en hun verhalen zijn hartverwarmend.

“Mijn haar is gestopt met splitsen en afbreuk, en mijn nagels zijn niet meer broos, maar sterk.”

“Ik moest na 6 maanden terug voor een nieuwe botdichtheidscan en had een 7% toename van de botmassa!”

“Mijn patiënt heeft haar geplande carpaaltunneloperatie geannuleerd.”

“Mijn chronische rugpijn is gedaan!”

“In slechts twee weken was het gedaan met de schimmeltenen van mijn moeder, en begonnen de nagels mooi te vernieuwen .”

‘Ik kan nu de trap bestijgen zonder de leuning vast te houden.’

Omdat paardenstaart mineralen beter kan absorberen dan de meeste andere planten, wordt het door agronomen gebruikt om te kijken naar kwik en andere verontreinigende stoﬀen in de bodem. Op dezelfde manier, als een bodem goud bevat, wordt het geabsorbeerd – de as van de stengels leverde soms meer dan 150 dollar op. Een van de voordelen van paardenstaart is het vermogen om zware metalen uit het lichaam te ontgiften. De mineralen uit paardenstaart fungeren als een soort chelator, die het afval door de nieren doorgeven. Paardenstaart kan de vitaliteit van de nieren herstellen door deze waardevolle organen van zuuropbouw te verlichten.

uit : Digitale Folder / De Weldaden van kruiden : Paardenstaart.

Hoeveel paardenstaart mag je in één dag gebruiken ?

Beste Sonja, Ik had het nog nooit gemeten en daarom heb ik onze portie van vandaag er eventjes bijgehaald. Deze morgen dronken we al een kruidenthee met verse meidoorn bloesem + blad en een handje heermoes toppen.
Meestal voegen we ’s middags bij onze smoothy nogal wat heermoes, maar vandaag hadden we andere dingen om erin te verwerken.
Vanavond maken we een aardappelpuree, waarin we een groene groentenmoes verwerken van gemixte muur, daslook en paardenstaart. Het is alles bij elkaar zo’n 200 gram groen. De portie heermoes heb ik gewogen en is 40 gram (voor 2 personen). Je kunt beter een hoeveelheid gebruiken die je dag na dag kunt aanhouden – zolang de heermoes groeit – en dat betekent op zijn minst tot eind september. Als je veel hebt, zoals in ons geval, moet je niet op een topje meer of minder kijken.

Rauwe soep

Voorbije zondag was de derde les in de cursus Natuur&Gezondheid. Het thema was anti-voeding. Twee weken eerder ging het over Voeding op zijn best – rauw ! Maar voor velen is het abstract en daarom streven we er voortaan naar om bij elke les iets praktisch toe te voegen. Dus begonnen we met iets super eenvoudig : rauwe soep ! Op uitzondering van het warme water zijn alle ingrediënten rauw : selderijstengels, wortel, groene kruiden, spinazie, avocado…

En na de droge zomer begonnen alle kruiden weer gretig te groenen… Wat maakt dat we nu een hele tuin vol jong groen hebben. Muur, postelein, jonge eenjarige brandnetel, kervel, raket, verschillende soorten bieslook, mariadistelblad… allemaal goed voor sap en soep… Waar wachten we op? Een voorjaarskruidenkuur in het najaar !

Dr. Bernard Jensen wist “When you’re green inside, you’re clean inside… Dus als al dat jonge groen zo zijn best doet om te groeien, gaan we daar niet aan voorbij !

Zwarte Bes

Zwarte bessen behoren tot het zomers kleinfruit en horen thuis in iedere familietuin. Het aroma van zwarte bes is uitzonderlijk. Deze vrucht is typisch voor noordelijke landen. Zwarte bessen zijn rijk aan jodium en boor, indien ze groeien op een humusrijke organische grond.

Waar kruiden en voeding elkaar raken

Ribes nigrum, zwarte bes, cassis, van de aalbessenfamilie is een bekende vruchtdragende plant die thuis hoort in elke familietuin. Vooral zijn aroma is opvallend. En het is tijd voor herwaardering.

Voeding en geneeskracht

“Voeding heeft niet de bedoeling te genezen, maar het leven te onderhouden. Bij ziekte kan voeding niet herleid worden tot het toevoegen van “genezende voeding”, maar in de eerste plaats door elke handeling stop te zetten die een risico inhoudt dat groter is dan de recuperatiekracht van het lichaam.”

Een korte periode van het jaar hebben we de beschikking over bessen : bosbes, blauwe bes, rode bes enz. Deze bessen zijn onder de vruchten de rijkste bron van jodium en boor. Je weet hoe belangrijk het is het jodiumpeil in evenwicht te houden voor je schildklier. Recent is ook ontdekt dat boor een essentiële stof is voor de botopbouw.

Al die mensen die gedurende jaren calcium hebben ingenomen hebben tijd en geld verloren, omdat één van de voorwaarden voor de opname en geleiding van calcium onvoldoende voorhanden was.

Zwarte bessen zijn het rijkst aan jodium en boor. Maar ze hebben ook bijzonder veel vitamine C en een grote variëteit aan beschermende plantenchemicaliën. Houd in je gedachten dat deze fruitsoort typisch is voor de noordelijke landen en dat de kwaliteit van zwarte bessen op z’n best is indien gekweekt in noordelijke streken. Zwarte bes is een plant voor het koude klimaat en moet je dus niet halen uit het zuiden.

Zwarte bessen zijn eenvoudig te kweken en kunnen probleemloos biologisch worden gekweekt. Alleen de biologisch gekweekte bessen hebben nog die onvervalste smaak van vroeger.

Behalve zwarte bes, moet in deze opsomming ook bosbes, framboos en braam genoemd worden. Al dit zomers kleinfruit betekent een enorme verrijking van onze voeding en houdt voor onze gezondheid heel wat beloftes in.

Beschrijving

Deze bekende, kleine heester groeit in het wild in de bossen bij de Maas in Frankrijk, in Elzas-Lotharingen en in een deel van België. De struiken ziet men vaak in hagen of langs het water. De zwarte bes houdt van voedzame, vochtige grond. In tuinen treft men hem, met de andere soorten aalbessen (witte, rode en rose, en kruisingen met kruisbes), vaak gecultiveerd aan.

De bladeren van de zwarte bes verspreiden een aromatische geur. Aan de onderkant zijn ze bezaaid met kleine, gele kliertjes. De bloemen verschijnen in april-mei in meestal kleine hangende trossen. De vruchten – kleine, ronde, zwarte bessen met een bijzonder aroma – beginnen in juli te rijpen. Men verzamelt de zwarte bessenbladeren in de tweede helft van augustus. Men moet niet te veel bladeren van één struik plukken, anders kan deze niet meer ademen. De bessen plukt men als ze goed rijp zijn.

Samenstelling

De bladeren bevatten emulsine. Ze geven een gele kleur af. De vruchten geven een blauwe kleur (met alkalische stoffen) of een purperviolette kleur (met tinzouten) af. Ze bevatten appelzuur, citroenzuur, invertsuiker en 2,5 % saccharose. Ze bevatten zeer veel vitamine C (197 tot 218 mg per 100 g sap, dat wil zeggen drie keer zoveel als sinaasappelsap). Bovendien is de vitamine C uit de zwarte bes bijzonder stabiel en blijft hij zeer goed behouden, in tegenstelling tot de vitamine C die in andere planten voorkomt.

Geneeskrachtige eigenschappen

In de oudheid kende men zwarte bes niet als cultuurplant. Pas in het eerste deel van de zestiende eeuw begon de struik in Europa bekend te worden en als vruchtdragende heester gekweekt te worden. Het duurde nog enige tijd voor abbé Bailly, dokter aan de Sorbonne, de aandacht op de zwarte bes vestigde en er in 1712 talloze krachten aan toeschrijft. Recente onderzoeken hebben de proefondervindelijke beweringen van de achttiende eeuw bevestigd. Huchard en vooral Decaux uit Vittel hebben bewezen dat de bladeren antireumatische eigenschappen bezitten. Ze zijn vochtdrijvend, maagversterkend, ze stimuleren de lever, de milt en de nieren, maar ze zijn vooral een voortreffelijk middel om ureum en urinezuur te elimineren.

Ze zijn van de beste remedies die er op basis van inheemse planten zijn tegen reuma, jicht, artritis en aderverkalking. Men past de bladeren ook toe als de blaas niet geleegd kan worden, bij blaasontsteking, bij een slecht werkende lever en milt en als zenuwversterkend middel. Baumann heeft de nadruk gelegd op het belang van zwarte bessensap bij de vorming van rode bloedlichaampjes. Lancet noemde de zwarte bes een “uitgelezen voedingsmiddel om botgroei en gewichtstoename te bevorderen.”

Verder stimuleert zwarte bessensap bij infectieaandoeningen het afweersysteem. Door de enigzins prikkelende werking is zwarte bessensap licht laxerend en wormdrijvend. Het is duidelijk dat de zwarte bes een plant is met een opwekkende werking en heilzaam is voor verzwakte kinderen en volwassenen.

• Aftreksel van de bladeren :

Neem 1 eetlepel bladeren op 1 kop water (of ongeveer 50 g per liter). Drink hiervan 3 of 4 kopjes per dag. De kuur moet ongeveer een half jaar volgehouden worden (tegen reuma).

Maar het allerbeste is een han die verse of bevroren zwarte beste voor een heerlijke “Cassis(d)room”…