De kruidentuin – Natur-El

Asperges

Wat wij asperges noemen, zijn eigenlijk de ongeopende stengel- en bloemknoppen. De bloemen zijn klein groen klokvormig. Kleine varenachtige “bladeren” met rode vruchten. Bessen beginnen groen en worden rood. Het heeft rode of groene bessen ter grootte van een erwt met 3-6 zwarte zaden erin. De stengels kunnen 1-2 meter hoog worden, waarbij de vertakkingen uit de hoofdsteel groeien. Rijk aan vitamine A, C, calcium, ijzer, fosfor, selenium, werkt tegen kanker, tegen hartziekten, uitstekende nierstimulans, urineweginfecties, diureticum, jicht, heeft veel ontstekingsremmers, helpt aminozuren om te zetten in eiwitten. Wortels verlagen de bloeddruk. Sommigen zeggen dat als je elke dag asperges eet, je nooit kanker zult krijgen.

De asperge (Asparagus officinalis) is een plant waarvan de jonge scheuten geteeld worden als groente. Er bestaan witte asperges en groene asperges. De eerste zijn onder de grond gegroeid en uit het licht gehouden, de tweede hebben wel de zon gezien. In noordwest-Europa zijn de witte asperges het meest gebruikelijk. Ook komt de asperge soms in het wild voor in zeer goed doorlatende gronden met veel zand.

Het aanaarden van asperges was een maatregel die moest voorkomen dat asperges door nachtvorst worden beschadigd. Maar je kunt de planten ook afdekken als het risico op nachtvorst bestaat. Zo kan je altijd groene scheuten kweken, wat de meeste voordelen biedt.

Het volgende is gebaseerd op een Engels artikel over de eigenschappen van asperges. Een plezierige anekdote is dat bij de 12 meest opgediende bruidsmaaltijden in China, asperges te vinden zijn in 10 ervan.

Uit de lijst met indrukwekkende eigenschappen, is in het artikel, de kanker bestrijdende werking die aan asperges wordt toegeschreven. De verantwoordelijke substantie die hieraan ten grondslag zou liggen, is het enzym Glutathione, een krachtige anti-oxidant, die voor het immuunsysteem van de mens van wezenlijke betekenis is.

Natuurlijk volstaat het niet om asperges als anti-kankermiddel drie of vier keer per jaar te gebruiken. Het zou volgens het onderzoek, door iedere patiënt 2x daags genuttigd moeten worden.

Het is mogelijk, dat een eenvoudige groente als asperge nooit goed is onderzocht op zijn volledige spectrum aan gunstige eigenschappen. Maar met de lente – en het aspergeseizoen – is hier de wijsheid absoluut van kracht : Baat het niet, dan schaadt het niet natuurlijk.

Het dagelijks gebruik van asperges heeft nooit iemand kwaad gedaan.

Wat bepaalt hun werking? In de eerste plaats is er de natuurlijke diuretische of vochtafdrijvende werking, een resultaat van de hoge kalium/natrium verhouding, het aminozuur bèta-asparagine en fructosanen.

De heldere, enigszins grasachtige smaak van de groente is slechts één reden om ervan te houden. Asperges worden gewaardeerd om hun voedingsvoordelen en er is aangetoond dat ze potentiële kanker bestrijdende en diuretische eigenschappen hebben.

Uit : folder V131 – Asperges / uit de Map “Wilde Groenten” / onderdeel van Map Voeding: 300 flyers die punt voor punt jouw Natuurlijke Voeding doorlopen. Geen betere manier om je weg en antwoorden te vinden die je gezondheid elke dag ten goede komen ! — PS – Ik ben nu ruim een maand bezig met de Map “Maag en Darmaandoeningen”. Je leest er binnenkort meer over.

Ontvang je deze mail zoals voorheen? Dan gaat het gewoon door! Op 9/4 verviel een abonnement via welke we de Nieuwsbrieven verzenden. Ik had er geen idee van hoe essentieel dit is voor de wekelijkse verzendingen. Mocht er een moment komen dat er geen mails zijn, blijf dan wel de site bezoeken. Er worden nog artikels toegevoegd. We bekijken of het de moeite is om de site aan te houden en of er nog voldoende bezoekers de site raadplegen.

Los van het pûrNatûr-abonnement begint op 15/4 de publicatie van de flyers uit de Map Z5/ Maag en Darm (waar ook al de Map Reumatische aandoeningen en Kanker in zijn afgewerkt). Het wordt een serie van 60+ flyers over de spijsvertering, de moeilijkheden die daarbij kunnen optreden, de ziekten en aandoeningen die eruit voortvloeien, de hulpmiddelen… Tot 15/4 is er de voorintekenprijs van 20 euro voor deze digitale Map. Vanaf 15/4 wordt dagelijks 1 flyer doorgestuurd op het email-adres waarop je het wenst te ontvangen (laat ons dit vooraf weten). Nadien zal de Map ook als geheel beschikbaar zijn aan de prijs van 30 euro. Betalingen voor deze serie: IBAN: BE43 9733 7932 4901 BIC: ARSPBE22 tnv Natur-El met vermelding “Map 5 / Gezonde Darm” en het mailadres.

Woon je graag de presentatie bij van het thema Gezonde Darm – Gezond Leven, dan ben je welkom in Erwetegem :

Madeliefjes eten

Madeliefjes, een bescheiden bloemetje dat wijdverspreid is in veel delen van de wereld, waar je achteloos overheen loopt tijdens wandelingen of hier en daar in het grasveld, de favoriet van kinderen voor het maken van ‘madeliefjeskettingen’ worden ook gebruikt als groen voedsel en als hulpmiddel om zich op een natuurlijke manier te verzorgen.

Het Madeliefje, of Bellis perennis, behoort tot de Asteraceae. De bloemhoofdjes staan solitair op een bladloze stengel die uit de wortel ontspringt.

De buitenste roosjes zijn wit, met een rode punt, de binnenste geel; de bloemschutbladeren donkergroen en op één rij; de stengel 2,5 cm tot 20 cm hoog, bladloos; de bladeren zijn stomp, langwerpig, smal aan de basis (spatelvormig); en de wortel kruipt.

Madeliefjes zijn in veel delen van de wereld genaturaliseerd. Ze zijn te vinden in Europa, delen van het Midden-Oosten en West-Azië.. Ze groeien in weilanden, graslanden, gazons, op heuvels, in bossen, parken en tuinen.

Misschien heb je het ook ooit geprobeerd: een paar blaadjes van madeliefjes eten, of later in lente en zomer, een paar madeliefjes opknabbelen. Dat is altijd de vraag: kan het, en als het kan, waarom doet niet iedereen het? Misschien heeft iedereen een beetje reserve als het gaat om het eten van planten die je niet zelf hebt gezaaid of geplant. En er zijn zoveel soorten, en uit een siertuin…

Ja, de jonge bloemhoofdjes of knoppen kunnen worden toegevoegd aan salades, in soepen of je kunt er een broodje mee beleggen (ja, gebruik maar zoveel wild groen dat je je broodje niet meer ziet)…En als je het heel bescheiden wil houden, gebruik de bloemhoofdjes om saladegerechten te versieren.

De bladeren kunnen ondanks hun licht bittere nasmaak rauw worden gegeten, maar kunnen beter door salades worden gemengd of gekookt en kunnen als kruid worden gebruikt.

Is het eten van madeliefjes eigenlijk de moeite waard ?

Madeliefjes zijn ontstekingsremmende planten. Je zult meteen begrijpen hoe dat komt. Daarnaast verbetert het de bloedsomloop. Drink madeliefjesthee vanwege de gezondheidsbevorderende en herstellende eigenschappen van de plant. Modern onderzoek naar wilde eetbare planten die tijdens de oorlog in Bosnië en Herzegovina (1992-1995) werden gebruikt, toonde aan dat madeliefjes 34 mg vitamine C per 100 g bevatten en dat de gebruikers er tal van voordelen van ondervonden.

Madeliefjes zijn een populair huismiddel met een breed scala aan toepassingen.

Ze zijn een traditioneel wondkruid en er wordt ook gezegd dat ze bijzonder nuttig zijn bij de behandeling van gevoelige en lusteloze kinderen. Recent onderzoek (1994) heeft gekeken naar de mogelijkheid om de plant te gebruiken bij HIV-therapie. Het kruid is licht anodyne, krampstillend, hoeststillend, verzachtend, spijsverterings-bevorderend, verzachtend, slijmoplossend, laxerend, oogheelkundig, zuiverend en tonisch.

Normaal worden de verse of gedroogde bloemhoofdjes gebruikt. Een infuus wordt gebruikt bij de behandeling van catarre, reuma, artritis, lever- en nieraandoeningen, als bloedzuiveraar enz.

Het madeliefje had ooit een grote reputatie als geneesmiddel voor nieuwe wonden. Een zalf gemaakt van de bladeren wordt uitwendig aangebracht op wonden, kneuzingen enz terwijl gedestilleerd water waarin madeliefjesbloemen zijn afgetrokken inwendig wordt gebruikt om ontstekingsaandoeningen van de lever te behandelen.

Er wordt gezegd dat het kauwen op de verse bladeren een remedie is tegen aften. Madeliefjes staan ook bekend om hun werking bij de behandeling van borstkanker.

De bloemen en bladeren worden vers gebruikt in afkooksels, zalven en kompressen. Een sterk afkooksel van de wortels wordt aanbevolen voor de behandeling van scorbutische klachten en eczeem, hoewel het enige tijd moet worden ingenomen voordat het effect duidelijk wordt. Een mild afkooksel kan klachten aan de luchtwegen, reumatische pijnen en pijnlijke of hevige menstruatie verlichten. De plant, geoogst terwijl hij bloeit, wordt gebruikt als een homeopathisch middel. Het gebruik ervan is vooral geïndiceerd bij de behandeling van blauwe plekken.

“Met ongeveer 140.000 onbekende chemische stoffen die sinds het begin van de industrialisatie in de atmosfeer terecht zijn gekomen, een steeds onvoorspelbaarder klimaat en een snel groeiende wereldbevolking, is de voedselzekerheid een ernstig probleem geworden.”

“Er zijn ruim 20.000 soorten eetbare planten in de wereld bekend, maar toch zorgen minder dan twintig soorten nu voor 90% van ons voedsel. Maar omdat monocultuur, pesticiden en biochemie keer op keer averechts werken, worden nog meer hulpbronnen in dezelfde oude machine gestoken om de twintig te stabiliseren, wat grote schade aanricht aan onze natuurlijke biotopen en de andere twintigduizend vernietigt. Economisch winstgevend, maar een recept voor ramp voor de natuur en onze eigen soort.”

“Dat is gewoon dom! Dus laten we in plaats daarvan eens naar de andere 19 980 kijken!”

Uit folder V127 – Madeliefje / een onderdeel van Map V – Voeding : een prettige manier om je voeding door en door te leren kennen !

Op de Downoadpagina vind je ook de flyer “De Bijsluiter” en de flyer “All Carb of Low Carb,” die je uitnodigt om na te denken over koolhydraten.

Op 15/4 begint de publicatie van de flyers uit de Map Z5/ Maag en Darm (waar ook al de Map Reumatische aandoeningen en Kanker in zijn afgewerkt). Het wordt een serie van 60+ flyers over de spijsvertering, de moeilijkheden die daarbij kunnen optreden, de ziekten en aandoeningen die eruit voortvloeien, de hulpmiddelen… Tot 15/4 is er de voorintekenprijs van 20 euro voor deze digitale Map. Vanaf 15/4 wordt dagelijks 1 flyer doorgestuurd op het email-adres waarop je het wenst te ontvangen (laat ons dit vooraf weten). Nadien zal de Map ook als geheel beschikbaar zijn aan de prijs van 30 euro. Betalingen voor deze serie: IBAN: BE43 9733 7932 4901 BIC: ARSPBE22 tnv Natur-El met vermelding “Map 5 / Gezonde Darm” en het mailadres.

Melde

Voor het ogenblik is er in onze tuin geen gebrek aan groen… De serre produceert dagelijks met gemak 4-5 kg postelein, kervel, peterselie, muur, hertshoornweegbree… Dat duurt nog een paar weken, tot de postelein niet meer te houden is en de hoogte inschiet… Dus is het uitkijken naar wat het vervolg is.

Maar wat zie ik? Op plaatsen waar vorig jaar melde heeft gestaan, verschijnen de eerste zaailingen van gele bladmelde. Daar hebben we verleden jaar massaal van gegeten en mocht iemand er behoefte aan hebben, hebben we voldoende zaden van gele en rode melde om jou ook op gang te zetten. Ook hebben we een variatie aan vijgenplanten, kruiden, sierplanten…

Tuinmelde of Atriplex Hortensis is echt iets dat je moet in je wilde groentetuin een plaatsje geven. Het is een eenjarige plant met een enorme verscheidenheid aan planten-uiterlijken. Enerzijds zijn er de kleuren, maar ook de grootte van de plant, de grootte van de bladeren, de snelheid waarmee de plant doorschiet, de bloeiwijze en zaadzetting…

Als je de plant goed bekijkt, is hij nauw verwant met Melganzevoet (Chenopodium album) en met Brave Hendrik. Terwijl Brave Hendrik een meerjarige doorlevende plant is, is Melde eenjarig en komt snel op in de lente. Afhankelijk van de bodemsoort, zal melde een rijk of een tenger gewas vormen. In de buurt van een composthoop – waar hij meestal graag groeit als je daar de oude planten hebt achtergelaten, is succes verzekerd.

In 2023 hadden we gele en rode melde. De gele melde haalde een hoogte tot 2,50 meter en gaf per plant op zijn minst 50 grote bladeren van minstens 20 cm. Met 10 bladeren had je genoeg groen voor een rauw soepje !

Als ik de smaak mag vergelijken, was gele (lichtgroene) melde het zachtst van smaak, het mildst van textuur, terwijl rode melde toch een licht viltig blad had, meer gedrongen, minder gemakkelijk te verzamelen was…

Het eten van melde sluit het gebruik van melganzevoet en brave hendrik niet uit, maar deze laatste is mijn laatste optie – als er echt niets anders te vinden is (op uitzondering van de zeer jonge blaadjes).

In tegenstelling tot melganzevoet en brave hendrik heeft melde geen zanderig aspect.

De orach (melde) behoort doorgaans tot de oude groentesoorten of ook tot de herontdekte groentezeldzaamheden. Er is gedocumenteerd bewijs van de teelt ervan in de Midden-Europese regio al rond het jaar 800 in het legaat van Karel de Grote en iets later ook met Hildegard von Bingen.

Lees er meer over in folder V120 – Melde, in de Map “Wilde Groenten”.
Op de Downoadpagina vind je ook de flyer “De Bijsluiter” en de flyer “All Carb of Low Carb,” die je uitnodigt om na te denken over koolhydraten.

Brandnetelwortels

Kijk al eens mee in flyer K35C waar we een klein voorproefje geven over de vele toepassingen van brandnetels, blad, zaad, wortels…

Brandnetel (Urtica dioica L.) is een wilde, kruidachtige, meerjarige bloeiende plant. Het is een veelgebruikt, multifunctioneel gewas dat soms over het hoofd wordt gezien. Europa, Azië, Noord-Afrika en Noord-Amerika zijn de thuisbasis van brandnetel. Het is een plant die eetbaar is en voedings- en geneeskrachtige eigenschappen heeft. Jonge bladeren worden gebruikt voor het maken van kruidensoepen en sausen. De wortel van de brandnetel wordt gebruikt om mictieproblemen (moeilijk op gang komen van de mictie, een zwakke straal, urgency, minder goed uitplassen, nadruppelen, nycturie) te behandelen die verband houden met goedaardige prostaathyperplasie, terwijl de bladeren worden gebruikt om artritis, reuma en allergische rhinitis te behandelen. De bladeren zijn rijk aan vezels, mineralen, vitamines en antioxidanten zoals polyfenolen en carotenoïden, evenals antioxidanten zoals polyfenolen en carotenoïden.

Brandnetel heeft antiproliferatieve, ontstekingsremmende, antioxiderende, pijnstillende, infectieuze, hypotensieve en maagzweer-eigenschappen, evenals het vermogen om hart- en vaatziekten te voorkomen, in alle delen van de plant (bladeren, stengels, wortels en zaden). Brandnetel verbetert de voortplantingsprestaties van vissen, waardoor het een kosteneffectieve aquacultuurplant wordt. Van de planten kunnen mest en insecticiden worden gemaakt.Bekijk de voedings- en farmacologische aspecten van brandnetel, evenals de mogelijke gezondheidsvoordelen ervan. Wetenschappers, boeren en academici die geïnteresseerd zijn in het verzamelen, kweken, onderzoeken en ontwikkelen van brandnetels zullen brandnetels nuttig vinden.

De brandnetel (Urtica dioica L.) wordt al eeuwenlang als wilde groente gebruikt. Het is een meerjarige kruidachtige plant met stekelige bladeren, behorend tot de brandnetelfamilie (Urticaceae). Hoewel brandnetel bijna overal te vinden is, komt hij het meest voor in Europa, Noord-Amerika, Noord-Afrika en delen van Azië. Je kunt hem in het wild vinden in de heuvels en bergen van Nepal. De plant wordt veel gekookt in gebieden waar groenten schaars zijn. Het gebruik van brandnetelmest als meststof in de biologische landbouw voor tuinbouwgewassen komt steeds vaker voor in Spanje, blijkt uit veel etnobotanische onderzoeken. Brandnetel wordt al meer dan 2000 jaar gebruikt als natuurlijk middel vanwege zijn helende eigenschappen. Het was echter pas rond 1900 dat het medicinale potentieel ervan volledig werd gewaardeerd, te beginnen met de identificatie van de chemische structuur en farmacologische eigenschappen van de belangrijkste chemisch actieve verbindingen. De wortel van de brandnetel wordt gebruikt om mictieproblemen te behandelen die verband houden met goedaardige prostaathyperplasie (BHP), terwijl de bladeren worden gebruikt om artritis, reuma en allergische rhinitis te behandelen.

Dag Stefaan,

Met zeer grote verwondering la ik het artikel over aardappelen. Het is mij niet toegetaan om aardappelen te eten wegens “ vergif “ want ik nen allergisch voor tarwe en moet alles vermijden met tarwe ! Dit al jaar en dag. Ik begrijp het allemaal niet meer zo goed ? Wat is uw gedacht aub ? — Groeten, Luc

Beste,

U haalt hier twee verschillende zaken door elkaar. Dat iemand geen tarwe kan verdragen, is gekend. We hebben dat ruim beschreven in GlutenVrij. In feite heeft iedereen ermee te maken en kunnen stoelgangsamples aantonen dat tarwe – in al zijn vormen – nadelen heeft die evenredig zijn aan de hoeveelheid die men ervan gebruikt en de conditie van de darmoppervlakte. Zelfs al heeft men geen zichtbare nadelen, betekent dat nog niet dat het helemaal goed gaat.

In dergelijke gevallen zou ik advies geven om het niet gebruiken van tarwe – of zelfs granen als geheel – te compenseren met een portie aardappelen. Dat staat natuurlijk haaks op wat algemeen verkondigd wordt, want aardappels zijn nachtschadeplanten (net als tomaten en paprika) en aardappels staan hoog genoteerd op de Glycemische Index. Dat dit theorie is en niet met de praktijk te verzoenen is blijkt uit de tientallen voorbeelden waar mensen extreem veel aardappels aten om aan te tonen dat aardappels van de beste voeding is die men kan eten. Ik zou nooit een aardappeldieet adviseren, maar een royale portie van 500 gram, naast een royale portie rauwe en/of gestoomde groenten. Daarbuiten in andere maaltijden moet men zorgen voor een grote hoeveelheid fruit.

Ik zie geen andere mogelijkheid om een evenwichtige voeding uit te bouwen die aan een aantal criteria voldoet :

Overwegend of toch met een groot aandeel rauw
Voldoende in calorieën zodat het een vitaal leven ondersteunt
Zonder het te moeten zoeken in teveel bronnen van vet om de calorieën op te krikken (want de calorieën uit vetten willen we beneden de 15% houden ipv de 45% regulier.

Vandaar het voorbeeld dat we citeerden uit de folder over Aardappels en Gezondheid.

Het Seizoen

We hebben het ooit benoemd als “voorjaarskruiden”, maar dat was helemaal niet juist. De waarheid is dat we een heel jaar door maximaal van groene planten moeten genieten… en dat is nu vandaag net zo. Terwijl in de serre onder beschermde omstandigheden postelein, kervel, peterselie, spinazie… lustig aan het groeien zijn, om ons te verzekeren van een rijke winteroogst, groeit buiten de hertshoornweegbree aan een snelheid die niet bij te houden is… In dit seizoen een waardevol ingrediënt van onze rauwe groene soepen en sausen.

Maar Riet kwam enkele weken geleden met een receptje op de proppen om paardebloemblad in een salade te verwerken. Daar was ik benieuwd naar, want we hadden altijd wel gelezen hoe gezond het was, maar het kwam nooit verder dan een paar blaadjes. Maar dat is nu verleden tijd. De salade werd heel erg gesmaakt, een perfecte blend van ‘alle smaken’. Gisteren bracht ik nog zo’n stevige tuil (zie foto) binnen. Wat een kanjer van een paardebloem die zich openlegde met bladeren van 35 cm. We houden het nu in het oog en koesteren die wilde groenten…

Iemand vroeg me recent wat je dan eet in de herfst en winter… als je veel rauw eet? Dat zou geen probleem mogen zijn, want herfst en winter zijn het seizoen met de grootste variëteit aan groenten. Ook fruit zou niet echt een probleem hoeven te zijn, want naast appels en peren begint het seizoen van het goede citrusfruit en de cherimoya’s en persimoens (dadelpruim of kaki).

Daarnaast is het volop vijgentijd. Nee, het was geen ideaal vijgenjaar, maar Del Portogalo zie ik als één van de meest productiezekere soorten, met ieder jaar een late oogst van half september tot half november. We hebben 12 dergelijke boompjes op verschillende plaatsen op ons terrein. De struik die we 4 jaar geleden plantten, biedt nu elke dag 1 tot 2 kg vijgen (kleine vijgen van ongeveer 35 gram stuk = 30 tot 50 stuks per dag, meer dan we kunnen eten…)

Tijdens de laatste samenkomst (met wandeling) was er ook een proeverij van GlutenVrij brood, helemaal op punt gesteld door Riet met tal van variaties. Terwijl de tuin wat minder aandacht vraagt, maken we van de gelegenheid gebruik om eea te verwerken en de geplande flyers (zie abonnement) in elkaar te boksen. Punt voor punt overlopen we alles wat met het natuurlijke leven en natuurlijke gezondheid te maken heeft.

Tenslotte komen we in het plant-seizoen. En mocht je een project hebben… een stukje grond waar je je voedselbos (of een stukje natuur) had gepland, dan kunnen we daar zeker mee helpen.
Bij Natur-El in Erwetegem hebben we net de walnotenoogst achter de rug… Formidabel wat zomaar één volwassen boom kan voortbrengen.
Ben je niet bang om naar de toekomst te kijken? Dan hebben we voor jou zaailing walnootboompjes / één jaar van 30-60 cm hoogte. Een walnoot boom moet altijd jong geplant worden omdat hij een penwortel heeft die zich diep in de grond boort. Je zult verbaasd zijn wat voor wortel zo’n eenjarige plant al heeft.

Vanaf eind oktober : walnootboompjes voor de prijs van 2 euro. Af te halen na afspraak (1 euro per stuk vanaf 10 st). Er zijn ook planten van 2 en 3 jaar !

Terwijl je dan toch bezig bent met je eetbare tuin : bieden wij je ook zoete kastanjeboompjes / zaailing één-twee jaar / voor 1 euro.

En heb je plannen voor een mooie oprit met statige bomen, dan kunnen wij je onze zwarte walnootboompjes aanbevelen. Dit is een kampioen in het verdrijven van insecten, met zijn citroenachtig aroma. Zaailing één jaar / voor 1 euro/st. – 2 jaar en meer 3-5 euro; andere bomen als es, esdoorn, plataan, linde en eik, meidoorn…

Daarnaast nog : bessen (zwarte bes, kiwi-bes, kruisbes, aardbeiplanten, sleedoorn…); kruiden; fazantenbes, kerspruim, sierstruiken (wintersneeuwbal, viburnum, verschillende soorten choisya, fatsia…), helleborus, hypericum, gelderse roos, rosa rugosa, rosa canina, rode kornoelje, hemelsleutel, hulst … en waarschijnlijk vergeet ik nog een aantal planten te vermelden. Contacteer ons gerust